Petak, Oktobar 11, 2024

Konak kneza Miloša u Gornjoj Crnući

U Gornjem Milanovcu i okolnim selima, kolevci dinastije Obrenović, postoje značajni objekti koji svedoče o istorijskim događajima. Jedan od njih je konak kneza Miloša u Gornjoj Crnući, selu na obroncima Rudnika.

Predanje kaže da je Milovan Marinković ponudio utočište Milošu Obrenoviću posle propasti Prvog srpskog ustanka pod uslovom da pomaže manastir Vraćevšnica. Miloš je tu, na strmom predelu, igradio tipičnu brvnaru ''osaćanku'' sa karakterističnim krovom od šindre, koja se sastoji od sobe sa zidanom peći, podrumom i doksatom. Miloš je završio izgradnju novog porodičnog doma na imanju Marinkovića neposredno pre izbijanja Hadži Prodanove bune.

U toj kući je, naglašavaju u turističkoj organizaciji Gornjeg Milanovca, bio je glavni stan spske vojske u Drugom srpskom ustanku i mesto gde je Miloš Obrenović razvio svoj vojvodski barjak kada je prihvatio da stane na čelo ustanka. U Crnući je 1815. godine zasedala Narodna skupština gde je izabrala Miloša Obrenovića za ''vrhovnog kneza i pravitelja naroda srpskog'', postavila nahijske knezove, članove narodne kancelarije i donela prvi budžet Srbije. U tom smislu se Gornja Crnuća može smatrati prvom srpskom novovekovnom prestonicom.

Nakon preseljenja porodice Obrenović u Kragujevac 1818.godine kuća u Gornjoj Crnući postala je jedno od poljskih dobara Obrenovića, a sada je u njoj smeštena postavka ''Srpska kuća u prvoj polovini XIX veka'' Muzeja rudničko-takovskog kraja.

''Postavka je otvorena u aprilu 1993. godine i sadrži istorijat samog objekta, kratak pregled događaja iz Prvog i Drugog srpskog ustanka, priču o knezu Milošu i njegovom rukovođenju ustankom i upravljanju državom do 1818. godine. Кategorisana je za nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja 2000. godine'' Ističu u Muzeju rudničko-takovskog kraja.

U ovom spomeniku kulture od velikog značaja mogu se videti eksponati vezani za događaje iz Prvog i Drugog srpskog ustanka, kopije dokumenata, reprodukcije fotografija.

Među eksponatima su i autentični predmeti vezani za ustanički period, ali i oni koji odslikavaju život u prvoj polovini XIX veka.

Prvi srpski dvor rado posećuju turisti.